Τι είναι ο πληθωρισμός; Τι τον προκαλεί; Είναι πράγματι παραπλανητικός ο κοινός ορισμός του; Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά.
Τι είναι ο πληθωρισμός;
Ο πληθωρισμός είναι ο ρυθμός με τον οποίο τα αγαθά και οι υπηρεσίες αυξάνουν τις τιμές τους.
Εάν η προσφορά χρήματος αυξάνεται, τότε η αξία του νομίσματος μειώνεται. Υπάρχουν δύο βασικές αιτίες του πληθωρισμού:
1. Ξαφνική αύξηση της προσφοράς πραγματικού νομίσματος σε κυκλοφορία.
2. Έλλειψη συγκεκριμένων αγαθών ή υπηρεσιών που έχουν ζήτηση. Αυτό μπορεί να προκαλέσει γενική αύξηση των τιμών για αυτά τα αγαθά ή τις υπηρεσίες.
Υπάρχουν δύο κύριοι τεχνικοί όροι για την περιγραφή αυτών των τύπων πληθωρισμού:
1. Ο πληθωρισμός έλξης ζήτησης είναι ο πιο συνηθισμένος τύπος και προκαλείται από αυξημένες δαπάνες.
Σε αυτή την περίπτωση, η ζήτηση υπερτερεί της προσφοράς, προκαλώντας αύξηση των τιμών.
2. Ο πληθωρισμός ώθησης προκύπτει όταν οι τιμές αυξάνονται λόγω αύξησης του κόστους παραγωγής ή υλικών, ελλείψεων σε πόρους ή αυξήσεων στη φορολογία των αγαθών.
Αυτά τα κόστη «σπρώχνονται» προς τον καταναλωτή.
Πώς αντιδρούν οι κυβερνήσεις στον πληθωρισμό;
Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες προσπαθούν να περιορίσουν τον αντίκτυπο του πληθωρισμού, μεταβάλλοντας την προσφορά χρήματος και αλλάζοντας τη δημοσιονομική και νομισματική πολιτική.
Οι κεντρικές τράπεζες μπορούν να αλλάξουν την προσφορά πλασματικού χρήματος αυξάνοντας ή μειώνοντας την ποσότητα σε κυκλοφορία.
Στην πράξη, οι κεντρικές τράπεζες συνήθως αυξάνουν τα επιτόκια για να ελέγξουν τον πληθωρισμό.
Αυτό καθιστά ακριβότερο τον δανεισμό χρημάτων και η πίστωση γίνεται λιγότερο ελκυστική για τα άτομα και τις επιχειρήσεις, προκαλώντας πτώση της ζήτησης για αγαθά και υπηρεσίες.
Η δημοσιονομική πολιτική αναφέρεται στον έλεγχο των φόρων από τις κυβερνήσεις για να επηρεάσει την οικονομία.
Εάν μια κυβέρνηση αυξήσει το ποσό του φόρου εισοδήματος που εισπράττει, τα άτομα θα έχουν λιγότερο διαθέσιμο εισόδημα, μειώνοντας τη ζήτηση της αγοράς.
Πώς μετριέται ο πληθωρισμός;
Σε πολλές χώρες, ένας δείκτης τιμών καταναλωτή χρησιμοποιείται για τη μέτρηση του πληθωρισμού.
Ο ΔΤΚ λαμβάνει υπόψη τις τιμές μιας σειράς καταναλωτικών προϊόντων και τις συγκρίνει με ιστορικές τιμές.
Η ιδέα ότι ο πληθωρισμός = ΔΤΚ είναι αναμφισβήτητα πολύ απλή.
Στον πυρήνα του, ο πληθωρισμός είναι ο ρυθμός με τον οποίο τα πράγματα που θέλεις να αγοράσεις ανεβαίνουν στην τιμή. Αλλά αυτό εξαρτάται από το τι θέλεις να αγοράσεις.
Γιατί ο ρυθμός πληθωρισμού ή ο ρυθμός μεταβολής της τιμής θα διαφέρει ανάλογα με το τι θέλεις να αγοράσεις. Θα διαφέρει ανάλογα με τη χρονική περίοδο επίσης.
Μετά το lockdown, για παράδειγμα, τα σπίτια στην ύπαιθρο συνήθως αυξήθηκαν σε τιμές – κάτι που δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς τα καφέ, οι κινηματογράφοι, τα εστιατόρια και τα γραφεία έκλεισαν, δεν χρειαζόταν να παραμείνουμε στην πόλη.
Ο υπολογισμός του πληθωρισμού απαιτεί να λάβεις υπόψη ένα σύνολο με αγαθά, υπηρεσίες και περιουσιακά στοιχεία που θα ήθελες να αγοράσεις.
Αυτό το σύνολο είναι διαφορετικό για κάθε άτομο, κάθε μέρος και κάθε χρονική περίοδο.
Όταν όμως κοιτάξουμε βαθύτερα, η εξίσωση πληθωρισμός=ΔΤΚ αρχίζει να φαίνεται σαν μια σημαντική υπεραπλούστευση, έτσι δεν είναι;