Το Ethereum είναι μια πλατφόρμα λογισμικού που βασίζεται σε blockchain και χρησιμοποιείται κυρίως για την υποστήριξη του δεύτερου μεγαλύτερου κρυπτονομίσματος στον κόσμο, βάσει κεφαλαιοποίησης αγοράς, μετά το Bitcoin. Όπως ισχύει και με άλλα κρυπτονομίσματα, το Ethereum μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αποστολή και λήψη αξίας παγκοσμίως, χωρίς να παρακολουθεί ή να παρεμβάλλεται κάποιο τρίτο μέρος.

Σήμερα, η βασική περίπτωση χρήσης του blockchain Ethereum είναι η ανταλλαγή αξίας, η οποία συχνά πραγματοποιείται μέσω του εγγενούς διακριτικού του blockchain, δηλαδή του αιθέρα. Ωστόσο, το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα απασχολεί πολλούς προγραμματιστές, κυρίως λόγω των μακροπρόθεσμων δυνατοτήτων που έχει και του φιλόδοξου οράματος των δημιουργών του να το χρησιμοποιήσουν για να δώσουν στους χρήστες περισσότερο έλεγχο των οικονομικών τους και των διαδικτυακών τους δεδομένων.

Η φιλόδοξη ιδέα –η οποία μερικές φορές οδηγεί στο να αποκαλείται το Ethereum “παγκόσμιος υπολογιστής”– έχει δεχτεί αρκετές κριτικές που υποστηρίζουν ότι μάλλον δεν θα φέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Παρόλα αυτά, σε περίπτωση που αυτό το πείραμα διεξαχθεί σύμφωνα με τον προγραμματισμό του, θα δημιουργήσει εφαρμογές πολύ διαφορετικές από το Facebook και το Google, στις οποίες οι χρήστες θα εμπιστεύονται εν γνώσει ή εν αγνοία τους τα προσωπικά τους δεδομένα.

Οι λάτρεις του Ethereum έχουν ως στόχο να επιστρέψουν τον έλεγχό του πίσω στους χρήστες με τη βοήθεια ενός blockchain, δηλαδή μιας τεχνολογίας που αποκεντρώνει τα δεδομένα ώστε χιλιάδες άνθρωποι σε όλο τον κόσμο να λαμβάνουν ένα αντίγραφο. Οι προγραμματιστές μπορούν να το χρησιμοποιήσουν για τη δημιουργία εφαρμογών χωρίς κάποιον επικεφαλής, πράγμα που σημαίνει ότι τα δεδομένα ενός χρήστη δεν μπορούν να παραβιαστούν από τους δημιουργούς της υπηρεσίας.

Η ιδέα πίσω από το Ethereum

Η ιδέα πίσω από το Ethereum προτάθηκε για πρώτη φορά το 2013 από τον προγραμματιστή Vitalik Buterin, ο οποίος τότε ήταν 19 ετών. Ταυτόχρονα υπήρξε ένας από τους πρωτοπόρους της ιδέας επέκτασης της τεχνολογίας που υπάρχει πίσω από το Bitcoin, δηλαδή το blockchain, σε περισσότερες χρηστικές περιπτώσεις παρά σε συναλλαγές.

Και ενώ το Bitcoin δημιουργήθηκε με στόχο να διαταράξει τις ηλεκτρονικές τραπεζικές συναλλαγές και τις καθημερινές συναλλαγές, οι δημιουργοί του Ethereum στοχεύουν να χρησιμοποιήσουν την ίδια τεχνολογία για να αντικαταστήσουν τρίτα μέρη στο Διαδίκτυο. Πρόκειται για τα μέρη αυτά που αποθηκεύουν δεδομένα, μεταφέρουν υποθήκες και παρακολουθούν πολύπλοκα χρηματοοικονομικά μέσα. Αυτές οι εφαρμογές έχουν βοηθήσει τους ανθρώπους με αμέτρητους τρόπους, όπως για παράδειγμα, ανοίγοντας δρόμους για να μοιράζονται φωτογραφίες διακοπών με φίλους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, έχουν συχνά κατηγορηθεί για κατάχρηση αυτού του ελέγχου, καθώς έχουν προχωρήσει σε λογοκρισία δεδομένων ή σε διασπορά -κατά λάθος- ευαίσθητων δεδομένων των χρηστών σε hackers.

Η πλατφόρμα τέθηκε επισήμως σε λειτουργία το 2015, μετατρέποντας την ιδέα του Ethereum σε ένα πραγματικό, λειτουργικό δίκτυο.

Ethereum και αποκεντρωμένο διαδίκτυο

Προκειμένου να μπορέσουμε να κατανοήσουμε το Ethereum, είναι πολύ βοηθητικό να κατανοήσουμε πρωτίστως τους μεσάζοντες.

Σήμερα οι μεσάζοντες βρίσκονται παντου και μας βοηθούν παρασκηνιακά να ολοκληρώσουμε κάθε είδους ψηφιακές εργασίες. Το Gmail, για παράδειγμα, μας βοηθά να στέλνουμε email. Το Venmo μας βοηθά να στείλουμε 10 ευρώ σε έναν φίλο.

Αυτό σημαίνει ότι τα προσωπικά μας δεδομένα, οι οικονομικές πληροφορίες και λοιπά, αποθηκεύονται κατά μεγάλο μέρος τους σε υπολογιστές άλλων ανθρώπων, στη μορφή cloud και διακομιστών που ανήκουν σε εταιρείες όπως το Facebook, η Google ή το PayPal. Ακόμη και αυτό το παρόν άρθρο του Thrive Theory αποθηκεύεται σε διακομιστή που ελέγχεται από τρίτο μέρος.

Σύμφωνα με τους υποστηρικτές της αποκέντρωσης των δικτύων, αυτή ή η δομή μπορεί να είναι προβληματική. Σημαίνει λιγότερο άμεσο έλεγχο για τους χρήστες και επίσης ανοίγει ευκαιρίες για λογοκρισία, όπου ο μεσάζων μπορεί να παρέμβει και να αποτρέψει έναν χρήστη από οποιαδήποτε ενέργεια. Μπορεί για παράδειγμα να εμποδίσει την αγορά μιας συγκεκριμένης μετοχής ή την δημοσίευση ενός συγκεκριμένου μηνύματος στα σόσιαλ μίντια ή ακόμη και να αποκλείσει εντελώς έναν χρήστη.

Η φιλοσοφία του Ethereum είναι να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι εφαρμογές στο διαδίκτυο σήμερα, δίνοντας στους χρήστες περισσότερο έλεγχο και αντικαθιστώντας τους μεσάζοντες με έξυπνα συμβόλαια που εκτελούν αυτόματα εντολές.

Πολλοί, συμπεριλαμβανομένων των εφευρετών του διαδικτύου, πιστεύουν ότι το ίντερνετ ανέκαθεν προοριζόταν να είναι αποκεντρωμένο. Συνεπώς, έχει ξεπηδήσει ένα κίνημα διασπάσεως γύρω από τη χρήση νέων εργαλείων, για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το Ethereum είναι μία από τις τεχνολογίες που εντάσσονται σε αυτό το κίνημα.

Συχνές Ερωτήσεις

Πώς διαφέρει από το Bitcoin;

Το Ethereum αντλεί έμπνευση από το Bitcoin ενώ είναι και τα δύο κρυπτονομίσματα. Το Ethereum χρησιμοποιεί την ίδια τεχνολογία με το Bitcoin: ένα blockchain, το οποίο χρησιμοποιεί ένα κοινό, αποκεντρωμένο και δημόσιο κατάστιχο, που εξυπηρετεί την αποκέντρωση του δικτύου, ώστε να μην βρίσκεται υπό τον έλεγχο μιας μόνο οντότητας.
Όμως, παρότι το Bitcoin χρησιμοποιείται κυρίως ως αποθήκη αξίας, η ιδέα πίσω από το Ethereum είναι η αποκέντρωση άλλων εφαρμογών και υπηρεσιών -από δίκτυα μέσων κοινωνικής δικτύωσης μέχρι πιο πολύπλοκες οικονομικές συμφωνίες.

Γιατί αποκαλείται συχνά “παγκόσμιος υπολογιστής”;

Πολλοί υποστηρικτές του, βλέπουν το Ethereum ως έναν “παγκόσμιο υπολογιστή” που θα μπορούσε να αποκεντρώσει το διαδίκτυο.
Με το Ethereum, οι κεντρικοί διακομιστές αντικαθίστανται από χιλιάδες αποκαλούμενους “κόμβους”, που λειτουργούν από εθελοντές σε όλο τον κόσμο, σχηματίζοντας έτσι έναν “παγκόσμιο υπολογιστή”. Η ελπίδα είναι ότι μια μέρα, οποιοσδήποτε στον κόσμο θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει.

Πώς λειτουργεί μια εφαρμογή Ethereum;

Εξερευνώντας ένα τυπικό κατάστημα εφαρμογών, θα παρατηρήσουμε μια ποικιλία από πολύχρωμα τετράγωνα που αντιπροσωπεύουν -κυριολεκτικά- τα πάντα, από τραπεζικές υπηρεσίες έως γυμναστήρια και εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων. Το μακροπρόθεσμο όραμα της κοινότητας του Ethereum είναι να φτιάξει εφαρμογές που να μοιάζουν ακριβώς με αυτές, αλλά να λειτουργούν διαφορετικά κάτω από την μεγάλη “ομπρέλα” του. Εν ολίγοις, στόχος είναι οι εφαρμογές Ethereum να επιστρέψουν τον έλεγχο των δεδομένων μέσα από αυτούς τους τύπους υπηρεσιών στον κάτοχό τους.

Οι εφαρμογές που έχουν δημιουργηθεί βασισμένες σε αυτό, είναι γνωστές ως αποκεντρωμένες εφαρμογές. Οι χρήστες χρειάζονται αιθέρα -το εγγενές διακριτικό του Ethereum- για να τις χρησιμοποιήσουν.

Ποια είναι τα επόμενα βήματα για το Ethereum;

Αξίζει να σημειωθεί ότι το συγκεκριμένο κρυπτονόμισμα αντιμετωπίζεται με υγιή σκεπτικισμό. Αρχικά, απέχει ακόμα πολύ από το να κλιμακωθεί, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορεί να υποστηρίξει πολλούς χρήστες αυτήν τη στιγμή. Αυτό το γεγονός αποκλείει την ιδέα ενός “παγκόσμιου υπολογιστή” που διαταράσσει το Google, το Facebook και άλλες κεντρικές πλατφόρμες.

Το Ethereum 2.0, το οποίο κυκλοφόρησε την 1η Δεκεμβρίου 2020, στοχεύει να διορθώσει ορισμένα από αυτά τα ζητήματα. Άλλες τεχνολογίες κλιμάκωσης, όπως το Raiden – το οποίο βρίσκεται στα σκαριά εδώ και χρόνια – θα μπορούσαν επίσης να βοηθήσουν στο πρόβλημα της επεκτασιμότητας.